پاک کردن لکه روغن از روی فرش و مبل — راهنمای جامع و کاربردی
لکه‌های روغن از آن دسته دشمنان سمج و بی‌رحم بافت‌های پارچه‌ای و الیاف هستند که اگر به‌موقع و با روش درست سراغشان نرویم، می‌توانند برای همیشه در بافت فرش یا مبل جا خوش کنند. مهم نیست روغن از کجا آمده باشد؛ ممکن است حین آشپزی چند قطره روغن روی مبل پاشیده باشد، یا در یک مهمانی یک تکه غذا با چاشنی چرب روی فرش بیفتد. مهم این است که شما بدانید هر دقیقه تأخیر در پاک‌سازی، کار را سخت‌تر می‌کند.
در ادامه با روشی اصولی، علمی و تجربه‌شده آشنا می‌شوید که علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه، می‌تواند قبل از اینکه کار به شست‌وشوی کامل یا استفاده از خدمات حرفه‌ای برسد، مشکل را حل کند. البته گاهی هم کار به جایی می‌رسد که مثل یک بیمار اورژانسی باید فرش یا مبل را به دست متخصصان باتجربه سپرد؛ درست مثل همان مواقعی که یک مرکز معتبر مثل قالیشویی سپید با دستگاه‌های پیشرفته و شوینده‌های استانداردش، لکه‌ای را که برای ما غیرممکن به نظر می‌رسد، در چند دقیقه از بین می‌برد.
۱. شناخت ماهیت لکه روغن
قبل از شروع، باید بفهمیم که روغن‌ها از نظر شیمیایی چه رفتاری دارند. روغن‌ها آب‌گریز هستند؛ یعنی با آب مخلوط نمی‌شوند و به راحتی از سطح بافت جدا نمی‌شوند. همین ویژگی باعث می‌شود که استفاده مستقیم از آب برای پاک‌کردن لکه، آن را پخش کند و مشکل را بدتر سازد.
روغن معمولاً به دو صورت ایجاد لکه می‌کند:
- لایه سطحی: چربی روی پرزها یا الیاف نشسته و هنوز به عمق نرفته.
- لکه نفوذ کرده: روغن به عمق تار و پود رفته و ساختار الیاف را درگیر کرده است.
در مورد اول، سرعت عمل مهم‌تر است. در مورد دوم، گاهی تنها راهکار مؤثر، شست‌وشوی تخصصی است.
۲. اقدامات فوری — قبل از پخش شدن لکه
همان لحظه که روغن روی مبل یا فرش ریخته، باید سه کار اصلی انجام دهید:
مرحله ۱: جذب اولیه چربی با دستمال یا کاغذ
- یک دستمال کاغذی سفید و بدون طرح (یا حوله کاغذی آشپزخانه) را به‌آرامی روی لکه بگذارید.
- فشار ملایم بدهید ولی نسابید؛ چون ساییدن، چربی را به الیاف می‌برد.
- این کار را چند بار با قسمت‌های تمیز دستمال تکرار کنید.
مرحله ۲: استفاده از پودر جاذب
- می‌توانید از پودر بچه، نشاسته ذرت، بیکینگ پودر یا حتی آرد سفید استفاده کنید.
- پودر را به مقدار زیاد روی لکه بپاشید و ۱۵ تا ۳۰ دقیقه صبر کنید تا روغن را جذب کند.
- سپس با یک جاروبرقی کوچک یا برس نرم، پودر را جمع کنید.
این کار باعث می‌شود بخش عمده‌ای از چربی، قبل از نفوذ، از بافت خارج شود.
۳. روش‌های پاک‌سازی خانگی — مرحله به مرحله
پس از جذب اولیه، حالا وقت پاک‌کردن باقی‌مانده لکه است.
روش ۱: محلول آب گرم و مایع ظرفشویی
- در یک کاسه، یک قاشق چای‌خوری مایع ظرفشویی (ترجیحاً بدون رنگ قوی) را با یک لیوان آب گرم مخلوط کنید.
- یک پارچه سفید تمیز را در محلول بزنید و آب اضافی آن را بگیرید.
- با حرکات ضربه‌ای (نه سایشی) روی لکه بزنید.
- با یک پارچه خشک دیگر، رطوبت را بگیرید.
- این کار را تا کمرنگ شدن لکه ادامه دهید.
چرا این روش کار می‌کند؟
مایع ظرفشویی مولکول‌هایی دارد که یک سر آن آب‌دوست و یک سر آن چربی‌دوست است. همین ویژگی باعث می‌شود چربی از الیاف جدا و در آب حل شود.
روش ۲: الکل یا محلول ایزوپروپیل
- کمی الکل ایزوپروپیل (۷۰٪ یا ۹۰٪) را روی پارچه سفید بریزید.
- به‌آرامی روی لکه بزنید تا روغن در الکل حل شود.
- سپس با پارچه مرطوب محل را تمیز کنید تا بوی الکل برود.
این روش برای لکه‌های قدیمی و خشک‌شده مناسب‌تر است.
روش ۳: سرکه سفید + مایع ظرفشویی
- یک قاشق سرکه سفید را با یک قاشق مایع ظرفشویی و یک لیوان آب ولرم مخلوط کنید.
- با دستمال سفید تمیز و ضربه‌ای روی لکه بزنید.
- سرکه خاصیت اسیدی ملایمی دارد که می‌تواند به تجزیه مولکول‌های چربی کمک کند.
۴. نکات ویژه برای مبل
مبل‌ها معمولاً حساس‌تر از فرش هستند، چون روکش آن‌ها ممکن است پارچه‌ای ظریف یا چرم مصنوعی باشد.
- همیشه قبل از استفاده از هر محلول، آن را روی قسمت کوچکی از مبل که دیده نمی‌شود امتحان کنید.
- برای مبل پارچه‌ای، از آب زیاد استفاده نکنید چون ممکن است باعث لکه آب یا کپک شود.
- برای مبل چرمی، به‌جای آب، از دستمال مرطوب الکلی و سپس نرم‌کننده چرم استفاده کنید.
۵. اشتباهات رایج که باید از آن‌ها پرهیز کنید
- استفاده مستقیم از آب سرد یا داغ — دمای نامناسب می‌تواند لکه را تثبیت کند.
- ساییدن شدید با برس — باعث نفوذ بیشتر روغن می‌شود.
- استفاده از شوینده‌های قوی و نامناسب — ممکن است رنگ پارچه یا فرش را تغییر دهد.
- تأخیر در پاک‌کردن — روغن کهنه به‌سختی پاک می‌شود.
۶. وقتی کار از کار گذشته است
گاهی با همه تلاش‌ها، لکه باقی می‌ماند؛ مخصوصاً اگر:
- روغن چند روز یا چند هفته پیش ریخته باشد.
- بافت فرش یا مبل بسیار ظریف و گران‌قیمت باشد.
- لکه در بخش بزرگی پخش شده باشد.
در چنین مواردی، باید کار را به متخصصان شست‌وشوی حرفه‌ای سپرد. استفاده از دستگاه‌های مکش قوی، شامپوهای مخصوص، و تکنیک‌های حرارتی و بخارشویی، همان چیزی است که در خانه امکانش وجود ندارد.
مراکزی مثل قالیشویی سپید که سال‌هاست در کار شست‌وشوی انواع فرش‌های دستباف و ماشینی، مبل‌شویی و لکه‌بری تخصصی فعالیت می‌کنند، می‌توانند بدون آسیب به بافت، حتی سرسخت‌ترین لکه‌های روغن را از بین ببرند. سپید با دستگاه‌های تمام‌اتوماتیک و مواد شوینده استاندارد، نه‌تنها لکه را پاک می‌کند بلکه بافت فرش یا روکش مبل را هم سالم و تازه نگه می‌دارد.
۷. نگهداری و پیشگیری از ایجاد لکه روغن
- هنگام غذا خوردن روی مبل یا فرش، از سفره یا زیرانداز استفاده کنید.
- مایعات و روغن‌ها را دور از مسیر رفت‌وآمد نگه دارید.
- هر چند وقت یکبار مبل و فرش را با جاروبرقی تمیز کنید تا گرد و غبار و چربی‌های ریز قبل از تثبیت پاک شوند.
- از روکش‌های قابل شست‌وشو برای مبل استفاده کنید.
- یک کیت کوچک پاک‌کننده شامل دستمال سفید، پودر جاذب، مایع ظرفشویی و اسپری آب در خانه داشته باشید.
- و در نهایت، شماره تماس یک مرکز مطمئن مثل سپید را جایی یادداشت کنید تا در مواقع اضطراری، سریع بتوانید از خدماتش استفاده کنید.
تماس با قالیشویی سپید : 02177998830
۸. جمع‌بندی
پاک کردن لکه روغن از روی فرش و مبل نیازمند سرعت عمل، دقت و استفاده از مواد مناسب است. هر چه زودتر اقدام کنید، شانس موفقیت بالاتر است. روش‌های خانگی که معرفی شد، در بیشتر موارد جواب می‌دهد؛ اما اگر لکه قدیمی باشد یا جنس بافت حساس باشد، شست‌وشوی تخصصی بهترین انتخاب است.
همان‌طور که برای یک بیماری پیچیده به پزشک مراجعه می‌کنیم، برای فرش یا مبل ارزشمندمان هم باید گاهی به یک مرکز معتبر با تجربه مثل قالیشویی سپید مراجعه کنیم. این کار نه‌تنها باعث می‌شود لکه‌ها به طور کامل و اصولی پاک شوند، بلکه عمر بافت و رنگ هم حفظ شود.
